“Pleograf. Historyczno-Filmowy Kwartalnik Filmoteki Narodowej”, nr 1/2022

Wycinek z historii polskiego kryminału. O „Zbrodniarzu i pannie” Janusza Nasfetera

dziecięcym. Zbrodniarz i panna miał być dla niego testem reżyserskiego warsztatu, „kulturalnym filmem rozrywkowym”. Film spotkał się z jednej strony z negatywnym odbiorem ze strony krytyki, z drugiej odniósł sukces frekwencyjny. Z perspektywy czasu można stwierdzić, że był on dosyć charakterystycznym przykładem filmów kryminalnych, które powstały w latach 60. Bardziej pogłębiona analiza pozwala jednak wskazać w Zbrodniarzu i pannie zarówno oryginalne, broniące się po latach, cechy gatunku, jak i motywy wpisujące się w cały dorobek fabularny Nasfetera.

Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 22 czerwca 1984 r.

DOI: 10.56351/PLEOGRAF.2022.1.10 Archiwum FINA, Zbiór Archiwaliów, Stenogram z kolaudacji A-344 poz. 366. W przedstawionym tekście dokonano jedynie niewielkich zmian interpunkcyjnych i ortograficznych, nie ingerowano w tkankę składniową i językową zawierającą błędy… Czytaj więcej »Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 22 czerwca 1984 r.

Western po polsku – o “Prawie i pięści” Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego w kontekście gatunkowym

ść, który w licznych publikacjach określany zostaje westernem. Autorka przygląda się zatem zagadnieniu gatunku filmowego przywołując dwie koncepcje (Andrew Tudora oraz Roberta Altmana), następnie zaś analizuje strukturę filmu, która najbliższa jest temu gatunkowi filmowemu. Omówiona zostaje też postać protagonisty – Andrzeja Koeniga z naciskiem na cechy westernowe, ale i to, co go od gatunku zdecydowanie odróżnia. Całość wiąże też z popularnością westernu w czasie powstania filmu.

Niezrealizowana “Podróż” Jerzego Kawalerowicza

W tekście omówiony zostaje niezrealizowany projekt filmowy Jerzego Kawalerowicza, który planował najpierw przed Faraonem (1965), a potem po jego nakręceniu, sfilmowanie powieści Podróż Stanisława Dygata. Miał to być film psychologiczny, nakręcony w poetyce nowej fali, śmiało operujący retrospekcjami – ich szczególna konstrukcja stanowi przedmiot analizy. Ukazane zostaje w szkicu także, w jaki sposób Kawalerowicz dążył do uniknięcia powtórzeń rozwiązań formalnych z innych swoich filmów, zwłaszcza Pociągu (1959).

Analiza porównawcza dystrybucji dwóch polskich filmów dokumentalnych: “Skandal. Ewenement Molesty” – w czasie pandemii koronawirusa oraz “Kult. Film” – tuż przed jej wybuchem

  • by

Artykuł analizuje studium przypadku: dystrybucję pełnometrażowego filmu dokumentalnego pt. Skandal. Ewenement Molesty w reżyserii Bartosza Paducha w drugiej połowie 2020 r. Autor, bazując w głównej mierze na szczegółowym wywiadzie przeprowadzonym z Maciejem Ostatkiem, producentem filmu, przygląda się działaniom promocyjnym podjętym przez twórców oraz ścieżce dystrybucji filmu: od kina (pola rzadko wykorzystywanego w Polsce do eksploatacji filmów dokumentalnych), przez festiwale, nadawców telewizyjnych, aż do platformy streamingowej. Studium przypadku dystrybucji tego tytułu jest tym ciekawsze, że przypadała ona na czas pandemii koronawirusa, a poszczególne pola eksploatacji były uruchamiane przy różnych natężeniach panujących obostrzeń, gdy kina ponownie były zamykane, a widzowie byli ustawowo zmuszani do pozostania w domu. Autor w swoim artykule bada jak te absolutnie wyjątkowe w historii kina czynniki zewnętrzne wpłynęły na losy i wyniki dystrybucyjne omawianego tytułu. Aby ocenić rzeczony wpływ obiektywnie i naukowo, autor zestawia i porównuje analizowany tytuł z filmem pt. Kult w reżyserii Olgi Bieniek, który również jest pełnometrażowym, muzycznym filmem dokumentalnym, również był dystrybuowany w kinach i ostatecznie trafił na platformę streamingową (tę samą, na którą trafił Skandal), ale premiera kinowa tego filmu odbyła się w listopadzie 2019 r. – czyli na kilka miesięcy przed wybuchem epidemii koronawirusa.

Pomiędzy gatunkami i formami artystycznymi. Reminiscencje “Kordiana” Juliusza Słowackiego w filmie “Diabeł” Andrzeja Żuławskiego

Cel artykułu stanowi analiza porównawcza Kordiana Juliusza Słowackiego i filmu Diabeł Andrzeja Żuławskiego, wskazanie pomiędzy oboma tekstami kultury elementów tożsamych, tytułowych reminiscencji oraz oznaczenia miejsc dyferencyjnych. Szczególnie zwraca uwagę badawczą kwestia kreacji postaci – tytułowego bohatera dramatu i Jakuba z dzieła polskiego reżysera. Pod względem genologicznym oba teksty kultury reprezentują odmienne pola znaczeniowe, jednak realizują, chociaż innymi środkami estetycznego wyrazu, romantyczne emanacje wolności, buntu, przekroczenia sfery śmierci oraz odrzucenia fałszu moralnego otaczającej rzeczywistości. 

Nowe polskie kino science fiction – jako odtrutka na „nowy totalitaryzm”?

nie tylko mainstreamowe filmy pełnometrażowe i seriale z gatunku SF, ale również krótkometrażowe, animacje oraz produkcje internetowe (jak Legendy Polskie Allegro i filmy Grupy Filmowej Darwin), które zrealizowano na wysokim poziomie i które zdobyły wielką popularność. Autor podkreślił również duży wpływ PISF-u oraz platformy Netflix na tego typu produkcji. Całość podsumował rozważaniami na temat „fazy piątej”, która właśnie się zaczyna, w czasie, gdy z jednej strony grozi nam „nowy totalitaryzm”, z drugiej – produkcje stają się coraz bardziej międzynarodowe i polscy producenci coraz częściej poszukują odważnego i fantastycznonaukowego kontentu.

Polish Hools Movies. Wizerunek kibiców piłkarskich w polskim kinie

Artykuł skupia się wokół zagadnienia obecności fanów piłki nożnej w polskich produkcjach fabularnych od lat 60. do współczesności. Wychodząc od tradycji brytyjskiego hooligans movies prezentuje jak zmieniał się wizerunek polskich kibiców piłkarskich na przestrzeni dekad i jak polskie kino próbowało portretować to środowisko. Wskazuje, które z autentycznych zjawisk i zdarzeń, i w jakiej formie, znalazły swoje odbicie na wielkim ekranie, które zaś nie doczekały się filmowej reprezentacji.