Czekamy na teksty wpisujące się w tematykę przygotowywanych tomów, ale także na artykuły niezwiązane z wiodącym tematem numeru.
Przyjmujemy również recenzje naukowe książek filmoznawczych dotyczących kinematografii polskiej.
Teksty prosimy przesyłać na adres: pleograf@fina.gov.pl lub poprzez formularz kontaktowy.
Otwarte nabory 2023:
Janusz Majewski
Wiosna 2023
Na teksty czekamy do 15 lutego
W monograficznym numerze „Pleografu” pragniemy opisać dorobek artystyczny wybitnego twórcy polskiego kina – Janusza Majewskiego. To autor wszechstronny – poza reżyserowaniem filmów fabularnych i spektakli teatru telewizji tworzy także dokumenty (najnowszy Jazz outsider wyprodukowany został w 2022 roku).
Janusz Majewski słynie z mistrzowskich rekonstrukcji światów minionych. Jest jednym z nielicznych polskich reżyserów, który skutecznie unikał współczesnej tematyki. Jego filmy charakteryzowały się gustownym odwzorowaniem „ducha epoki”, a ulubionym czasem artysty stało się dwudziestolecie międzywojenne: Zazdrość i medycyna (1973), Zaklęte rewiry (1975), Sprawa Gorgonowej (1977). W Lekcji martwego języka Majewski cofa się do okresu I wojny światowej i monarchii austro-węgierskiej. Nieobcy był mu też kostium polskiego renesansu: bijący rekordy popularności serial Królowa Bona (1980) czy powstałe na jego bazie Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny (1982). Było to w dużej mierze kino historyczne, inspirowane dodatkowo klasycznym filmem hollywoodzkim. Ale nie tylko. Wystarczy wspomnieć groteskową komedię Sublokator (1967), oryginalny kryminał Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969), czy zrealizowany w kostiumowym stylu horror Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (1970). Obrazy te poświadczają, jak dobrze Majewski rozumiał kino gatunkowe.
Janusz Majewski to nestor filmu polskiego. W 2021 roku reżyser C. K. Dezerterów skończył 90 lat, a wciąż nie doczekał się monograficznej książki. Być może dlatego, że sam jest reżyserem bardzo dobrze piszącym. Tworzy zarówno prozę (np. Maleńka. Opowiadania; 2021), jak i literaturę wspomnieniową. Opublikował dwie autobiograficzne książki: Retrospektywkę (2001) oraz Ostatni klaps. Pamiętnik moich filmów (2006). Pomimo tego faktu można mówić wręcz o konieczności szerokiej refleksji nad filmografią i postacią Janusza Majewskiego – również ze względu na jego dokonania organizacyjne. Wszak wziął na siebie wielką odpowiedzialność, gdy przyjął stanowisko Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Filmowców Polskich w tak trudnej dekadzie, jaką były lata osiemdziesiąte. Artykuły przyjmujemy do 15 lutego.
Proponowane pola badawcze:
– kino gatunków według Janusza Majewskiego
– teatry telewizji i filmy dokumentalne Janusza Majewskiego
– szkolne etiudy Janusza Majewskiego
– historia w filmach Janusza Majewskiego
– filmy Janusza Majewskiego po 1989 roku
– jazzowe filmy Janusza Majewskiego
– produkcja i recepcja filmów Janusza Majewskiego
Zgłoś tekst poprzez formularz:
Lato 2023
Polscy filmowcy za granicą
Nabór do 15 maja
Jesień 2023
O polskim kinie napisano już dziesiątki książek, powstały setki artykułów, wciąż wydawane są też nowe tomy ze wspomnieniami twórców polskiej kinematografii. Mimo całego tego bogactwa i refleksji, wciąż większość badawczych i popularyzatorskich aktywności ogniskuje się wokół opisywania kina polskiego w kontekście krajowym. Nie oznacza to jednak, że o polskich twórcach za granicą nie pisano wcale. Ostatnimi laty ukazały się kilka interesujących tekstów poświęconych temu zagadnieniu (np. Jacek Dziduszko, Morderca w grindhousie: Przypadek „Morderstwa w Catamount”, [w:] Zanussi. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Jakub Majmurek, Warszawa 2014) oraz publikacje, w których opisywano transnarodowość kina polskiego (m.in. numer „Kwartalnika Filmowego” poświęcony temu zagadnieniu (2016) czy też tom zbiorowy Kino polskie jako kino transnarodowe, red. Sebastian Jagielski, Magdalena Podsiadło, Kraków 2017). Jednak temat działalności polskich filmowców za granicą jawi się wciąż jako terra incognita historii polskiego kina, dlatego też właśnie temu zagadnieniu poświęcony będzie najnowszy numer „Pleografu”.
Stanowi on okazję do ponownej refleksji nad twórczością najbardziej znanych reżyserów: Romana Polańskiego, Agnieszki Holland, Jerzego Skolimowskiego, czy Krzysztofa Kieślowskiego. Liczymy, że próba ponownego odczytania twórczości tych reżyserów będzie czymś na kształt „nowej krytyki”, która doprowadzi do nieoczywistych wniosków. Ponadto znakomitą opinią cieszą się za granicą polscy operatorzy. Wystarczy wspomnieć takie tuzy jak Janusz Kamiński, Sławomir Idziak, Witold i Piotr Sobocińscy, czy Andrzej Sekuła, towarzyszący na progu wielkiej kariery samemu Quentinowi Tarantino. Nie wolno zapomnieć o wybitnych przedstawicielach scenografii (Allan Starski, Ewa Braun, Waldemar Pokromski) oraz muzyki filmowej (Wojciech Kilar, Jan Kaczmarek, Zbigniew Preisner, ale i Leopold Stokowski – brytyjski kompozytor polskiego pochodzenia, laureat Oscara za muzykę do Fantazji Walta Disneya). Numer Polscy filmowcy za granicą stwarza więc szansę na wykorzystanie interdyscyplinarnych możliwości filmoznawstwa. Sugerowane przez redakcję tematy nie wyczerpują rzecz jasna zagadnienia. Nie zamykamy się na Państwa autorskie zgłoszenia. Na teksty czekamy do 15 maja.
Proponowane pole badawcze:
– polscy filmowcy za granicą
– emigracja polskich filmowców po marcu 1968 roku i 13 grudnia 1981 roku
– promocja i recepcja polskich filmów za granicą
– krajowa recepcja zagranicznych produkcji polskich twórców
– koprodukcje polskiego kina
– polscy aktorzy za granicą
– kinematografia II RP w kontekście międzynarodowym
– polscy twórcy w zagranicznych szkołach filmowych
– cenzura polskich filmów za granicą
– obraz Polaka w filmach zagranicznych
– niezrealizowane zagraniczne projekty polskich filmowców
Fenomen polskiego Teatru Telewizji
Nabór do 15 sierpnia
Zima 2023
Sport w polskim kinie
Nabór do 15 listopada
