„Pleograf. Historyczno-Filmowy Kwartalnik Filmoteki Narodowej”, nr 4/2022

Słowo wstępne

Temat poświęcony polskiemu kinu dla dzieci i młodzieży spotkał się z dużym zainteresowaniem autorów. Otrzymaliśmy różnorodne teksty, które odnoszą się do licznych wątków i interpretacyjnych tropów. Nie brakowało także podsumowań.… Czytaj więcej »Słowo wstępne

Pomiędzy jakością a oglądalnością. Przekrojowe spojrzenie na nurt przygodowy polskiego kina młodego widza

DOI: 10.56351/PLEOGRAF.2022.4.01   Konwencje gatunkowe są stosowane zarówno przez autorów produkcji dla dorosłych widzów, jak i przez twórców filmów dla dzieci i młodzieży. Przy bliższym spotkaniu z filmami dla nieletnich, udaje… Czytaj więcej »Pomiędzy jakością a oglądalnością. Przekrojowe spojrzenie na nurt przygodowy polskiego kina młodego widza

Od Kina Nowej Przygody do narracji superbohaterskiej na podstawie filmu „Cudowne Dziecko” Waldemara Dzikiego

DOI: 10.56351/PLEOGRAF.2022.4.04 Od początku lat 80. XX w. następował pogłębiający się kryzys polskiej kinematografii. Złożyło się na to kilka czynników. Stan wojenny, zastój polityczny i gospodarczy wpłynął znacząco na apatię… Czytaj więcej »Od Kina Nowej Przygody do narracji superbohaterskiej na podstawie filmu „Cudowne Dziecko” Waldemara Dzikiego

Funkcje kulturotwórcze w kinie animowanym dla dzieci. O krótkometrażowych filmach rysunkowych „nestora polskiej animacji” Witolda Giersza

DOI: 10.56351/PLEOGRAF.2022.4.05 Zauważyliśmy to już parę lat temu, że to kino animowane z lat 50., 60. dzisiaj wspaniale jest odbierane przez małe dzieci. Ponieważ one nie potrzebują jeszcze tak wielkiego ładunku emocji,… Czytaj więcej »Funkcje kulturotwórcze w kinie animowanym dla dzieci. O krótkometrażowych filmach rysunkowych „nestora polskiej animacji” Witolda Giersza

Ostatni sen Janusza Nasfetera. „Królowa pszczół” i inni

Autor artykułu podjął próbę przedstawienia sylwetki twórczej Janusza Nasfetera (1920-1998) – jednego z najwybitniejszych polskich twórców kina poświęconego problematyce dziecięcej – w oparciu o kolaudację Królowej pszczół (1977), jak się okazało ostatni film reżysera w tej tematyce. Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej poświadcza, że możliwości wypracowanej przez reżysera formuły twórczej, choć w kilku elementach doskonałej, zostały wyczerpane. Niemniej z dzisiejszej perspektywy warto tę formułę przypomnieć współczesnym widzom. Poszczególne wątki kolaudacji – zwłaszcza fragmenty, które odnoszą się do klisz scenariuszowych i stałych motywów stylu Nasfetera – autor odnosi do innych dzieł, dzięki czemu czytelnik może poznać charakterystyczne cechy całej twórczości filmowej, w której reżyser zajmował się tematyką dziecięcą.

To nie był kraj dla młodych ludzi. Narkomania wśród młodzieży w polskim kinie lat 80.

DOI: 10.56351/PLEOGRAF.2022.4.06 Narkomania nie z maku, lecz z beznadziei życia młodych w nieludzkim systemie PRL Treść plakatu antynarkotykowego w Polsce lat 70.[1] Co mogło skłonić młodą osobę do brania narkotyków? Jak wyglądała… Czytaj więcej »To nie był kraj dla młodych ludzi. Narkomania wśród młodzieży w polskim kinie lat 80.

“Zapamiętaj imię swoje”. Dziecięcy bohater w polskim kinie wojennym

Okropności drugiej wojny światowej swą skalą przerosły wszystkie dotychczasowe konflikty. Na zapleczu frontu dochodziło do masowych zbrodni i eksterminacji. Nie oszczędzano w nich dzieci, zwłaszcza jeśli należały one do nacji skazanych przez Niemców na zagładę – Żydów, Romów, Polaków i innych słowiańskich „podludzi”. Przed egzekucjami czy zesłaniem do niewolniczej pracy w obozie koncentracyjnym nie chroniła metryka. W polskim kinie istnieje wyraźny nurt filmów poświęconych dziecięcemu doświadczeniu wojny. Wybrane fabuły, szczególnie Wenecji Jana Jakuba Kolskiego, Europa Europa Agnieszki Holland, Zapamiętaj imię swoje Siergieja Kołosowa i serialu Polskie drogi Janusza Morgensterna skonfrontowano z autentycznymi wspomnieniami ludzi, których dzieciństwo przypadło na czas drugiej wojny światowej. Ponadto film Aleksandra Forda Piątka z ulicy Barskiej stał się podstawą analizy postaw młodzieży wchodzącej w dorosłość zaraz po zakończeniu wojny – z całym bagażem traum w realiach wyniszczonego i spętanego totalitaryzmem kraju.